Очертим пять характерных особенностей, которые могут охарактеризовать вулканизм горячих точек, продуцированный плюмами, зародившимися в глубокой мантии. Эти пять критериев используются для сортировки каталога горячих точек. Ниже перечислен эти критерии:
1. Наличие линейных вулканических цепочек с монотонной изменением возраста;
2. Наличие покровных базальтов в начале следа;
3. Большой восходящий поток / высокая плавучесть;
4. Согласованно высокое отношение третьего к четвертому изотопу гелия;
5. Значительное снижение скорости поперечных волн (VS) в подстилающей мантии.
Таблица. Каталог горячих точек и их параметров
N n/n |
Hot- spot na me |
Alter- nate name |
Abb- rev. on Map |
Longi- tude, °E |
Lati tude, °N |
Most recent activity (Ma) |
Location |
Age of crust (Ma) |
Tectonic setting |
See figure no. |
1 |
Hollister ridge |
|
– |
-141 |
-54 |
|
S of Eltanin FZ |
|
Tear |
|
2 |
Samoa |
|
SAM |
-170 |
-14 |
|
SW Pacific |
100 |
Tonga tear? |
1, 2,3 |
3 |
Alaska |
Nunivak |
|
-166 |
60 |
|
Alaska |
|
|
|
4 |
Hawaii |
|
HAW |
-155 |
19 |
0.0 |
C Pacific |
93 |
|
1,2 |
5 |
Marshall-Gilbert |
|
|
-154 |
-21 |
|
SW Pacific |
|
|
|
6 |
Rurutu |
Arago |
– |
-151 |
-23 |
|
SW Pacific |
|
|
|
7 |
Society Islands |
Tahiti |
TAH |
-148 |
-18 |
0.6 |
SW Pacific |
66 |
|
1,2 |
|
|
Mehetia |
– |
-150 |
-18 |
0.0 |
|
71 |
|
|
8 |
Cook |
Australs |
C-AU |
-140 |
-29 |
1.2, 8.5 |
S Pacific |
42 |
|
1,3 |
|
|
Macdonald |
MAC, MCD |
-140 |
-29 |
0.0 |
|
|
|
1,2 |
|
|
Aitutiki |
|
-160 |
-19 |
1.2 |
|
>90 |
|
|
|
|
Raratonga |
RAR |
-159 |
-22 |
1.1 |
|
>90 |
|
|
9 |
Marquesas Islands |
|
MQS |
-139 |
-8 |
|
S Central Pacific |
63 |
|
1,3 |
10 |
Louisville hotspot |
|
LOU |
-138 |
-50 |
|
SW Pacific |
85 |
Eltanin FZ system |
1,3 |
11 |
Kodiak seamounts |
Bowie seamount |
BOW |
-135 |
53 |
|
NE Pacific |
18 |
Leaky transform |
1 |
12 |
Pitcairn |
|
PIT |
-130 |
-24 |
|
SW Pacific |
23 |
|
1,3 |
13 |
Cobb |
|
COBB |
130 |
46 |
|
NE Pacific |
4 |
|
3 |
14 |
Guadalupe |
|
GU |
-118 |
29 |
|
Mexico |
Ridge |
Abandoned ridge |
1,3 |
|
|
Baja |
BAJA |
-113 |
27 |
|
|
Ridge |
|
1,3 |
15 |
Socorro |
|
|
-111 |
19 |
|
E Pacific |
|
Abandoned ridge |
1 |
|
|
Revilla Gigedo |
|
-111 |
19 |
|
|
|
|
|
16 |
Shimada seamount |
|
SHI |
-118 |
17 |
0.0 |
N Central Pacific |
20 |
Isolated |
1,3 |
17 |
Foundation seamounts |
|
NSF |
-115 |
-26 |
0.1 |
S Central Pacific |
Ridge |
|
1,3 |
18 |
Yellowstone |
|
YEL |
-111 |
44 |
|
NW USA |
|
EDGE craton |
1, 2,3 |
19 |
Easter Island |
|
EAS |
-109 |
-27 |
0.1 |
SE Pacific |
Ridge (4.5 Ma) |
Fault zone |
1, 2,3 |
|
|
Sala y Gomez |
|
-109 |
-27 |
1.9 |
Easter chain |
|
|
|
20 |
Raton, New Mexico |
|
RAT |
-104 |
36 |
|
New Mexico |
|
Shear zone |
1,3 |
21 |
Galapagos |
|
GAL |
-86 |
1 |
0.0 |
E equatorial Pacific |
Near ridge |
Fragmentation |
1, 2,3 |
22 |
San Felix |
|
SF |
-80 |
-26 |
|
SE Pacific |
|
Tear |
1, 2,3 |
23 |
Juan Fernandez |
|
JF |
-79 |
-34 |
|
SE Pacific |
|
FZ, tear? |
1, 2,3 |
24 |
Deception Island |
|
|
-61 |
-63 |
|
Antarctica |
|
|
|
25 |
Bermuda |
|
BER |
-60 |
30 |
30.0 |
N Atlantic |
117 |
EDGE N America |
1, 2,3 |
26 |
Corner |
|
|
-52 |
37 |
73.0 |
N Atlantic |
98 |
|
|
27 |
Trinidade |
Marten Vaz |
TRI |
-29 |
-21 |
|
Off E S America |
90 |
EDGE |
1,2 |
28 |
Fernando do Norona |
|
FDN |
-32 |
-4 |
|
Off NE S America |
|
EDGE |
1 |
29 |
Azores |
|
AZR |
-28 |
38 |
0.0 |
N Atlantic |
32 |
Major FZ, TJ |
1, 2,3 |
30 |
Arnold |
|
|
-25 |
-18 |
|
S Atlantic |
|
|
|
31 |
Cape Verde |
|
CV |
-24 |
15 |
0.0 |
Off NW Africa |
140 |
EDGE Africa |
1,2 |
32 |
Iceland |
|
ICE |
-20 |
64 |
|
N Atlantic |
Ridge |
Narrow ocean |
1, 2,3 |
33 |
Canary Islands |
|
CAN |
-17 |
28 |
1.6 |
N Atlantic |
155 |
Fracture zone |
1,3 |
34 |
Madeira |
|
MAD |
-17 |
33 |
1.0 |
N Atlantic |
129 |
EDGE |
1,2 |
35 |
Ascension |
|
ASC |
-9 |
-8 |
2.0 |
Equatorial Atlantic |
7 |
Fracture zone |
1, 2,3 |
|
|
Circe |
CIR |
-14 |
-8 |
|
S Atlantic |
Ridge |
Fracture zone |
1,3 |
36 |
Jan Mayen |
|
JM |
-8 |
71 |
|
Arctic Ocean |
Ridge |
Microcontinent |
1,3 |
37 |
Tristan da Cunha |
|
TDC |
-12.28 |
-37.092 |
0.1 |
S Atlantic |
|
Near ridge |
1, 2,3 |
|
|
Gough |
G |
-10 |
-40 |
2.6 |
|
|
Tristan chain |
1 |
38 |
Cameroon line |
|
|
-5 |
-16 |
|
C Atlantic |
41 |
Fracture zone |
|
|
|
Mount Cameroon |
CAM |
9 |
-4 |
|
Africa |
|
|
1,3 |
|
|
Saint Helena |
STH |
-10 |
-17 |
13.0 |
C Atlantic |
41 |
Leaky FZ |
1, 2, 3 |
39 |
Shona |
|
SHO |
0 |
-52 |
|
S Atlantic |
Ridge |
Ridge jump |
1 |
40 |
Discovery |
|
DIS |
0 |
-42 |
|
S Atlantic |
|
Fracture zone |
1 |
41 |
Meteor |
|
MET |
1 |
-52 |
|
S Atlantic |
|
|
1 |
42 |
Auvergne |
Chaine de Puys |
|
3 |
46 |
|
Europe |
|
|
|
43 |
Bouvet |
|
BV |
3 |
-54 |
0.0 |
S Atlantic |
Ridge |
RRR |
1,3 |
44 |
Hoggar Mountains, Algeria |
|
HOG |
6 |
23 |
|
Africa |
|
|
1,2 |
45 |
C. Europe volc. province |
Eifel |
ElF |
7 |
50 |
|
C Europe |
|
|
1 |
46 |
Etna |
|
|
15 |
38 |
|
Italy |
|
|
|
47 |
Vema seamount |
|
VEM |
16 |
-32 |
|
SW Africa |
|
|
1 |
47 |
Tibesti, Chad |
|
TIB |
17 |
21 |
|
Africa |
|
|
1,2 |
49 |
Darfur |
|
DAR |
24 |
13 |
|
Africa |
|
|
1,2 |
50 |
Great Meteor |
|
GM |
-28 |
30 |
|
N Atlantic |
80 |
|
1 |
51 |
New England |
|
NE |
28 |
32 |
85.0 |
NW Atlantic |
95 |
Fracture zone |
1,3 |
52 |
E Africa |
|
EAR |
34 |
6 |
|
Africa |
|
|
1,3 |
53 |
Prince Edward |
|
PE |
37.75 |
-46.9 |
0.0 |
Indian Ocean |
|
|
|
|
|
Marion |
MAR |
38 |
-47 |
|
S of Madagascar |
|
|
1 |
|
|
Crozet |
CR0 |
45 |
-46.25 |
|
SW Indian Ocean |
80 |
|
1,2 |
54 |
Afar, Ethiopia |
|
AFR |
42 |
12 |
|
Africa |
Ridge |
TJ, new ocean |
1, 2, 3 |
55 |
Comores Islands |
Grande Comores |
COM |
44 |
-12 |
0.0 |
N of Madagascar |
128 |
|
1 |
56 |
Reunion (Fournaise) |
|
REU |
56 |
-21 |
0.0 |
Indian Ocean |
64 |
Old ridge/TF |
1, 2,3 |
57 |
Mauritius |
|
|
57 |
-20 |
|
Indian Ocean |
59 |
Old ridge/TF |
|
58 |
Rodriguez |
|
|
64 |
-20 |
1.5 |
Indian Ocean |
10.6 |
TJ |
|
59 |
Kerguelen |
|
KER |
63 |
-49 |
|
S Indian Ocean |
118 |
Microcontinent |
1, 2, 3 |
|
|
Heard |
|
74 |
-53 |
0.0 |
|
|
Shear |
|
60 |
Amsterdam |
|
AMS |
77 |
-37 |
0.0 |
Indian Ocean |
Ridge |
Major fracture zone |
1, 2,3 |
|
|
Saint Paul Island |
|
78 |
-39 |
0.0 |
Indian Ocean |
4 |
Fracture zone |
|
61 |
Christmas |
|
|
80 |
-35 |
|
S Indian Ocean |
|
Ridge |
|
62 |
Australia |
E Australia |
EAU |
143 |
-38 |
|
Australia |
|
Newer volcanoes |
1,2 |
63 |
Tasmantid |
|
TAS |
157 |
-39 |
|
SW Pacific |
|
|
1 |
64 |
Lord Howe |
|
LH |
159 |
-31 |
|
Off E Australia |
|
|
1 |
65 |
Balleny |
|
BAL |
165 |
-67 |
|
Antarctic plate |
|
|
1 |
66 |
Kolyma |
Anjuisky |
|
165 |
67 |
|
Russia |
|
|
|
67 |
Caroline Islands |
|
CAR |
166 |
5 |
1.1 |
W equatorial Pacific |
153 |
|
1 |
68 |
Juan de Fuca |
|
JdF |
231 |
45 |
|
Pacific NW |
|
Dying ridge |
1 |
69 |
Ross Sea |
|
ROSS |
167 |
-78 |
0.0 |
Antarctica |
|
Rift |
1,3 |
|
|
Mount Erebus |
|
168 |
-77 |
|
Antarctica |
Rift |
Rift |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|

Рис 2. Горячие точки, выделенные к настоящему времени. Некоторые из них являются частью “горячих линий”, некоторые горячие точки выделены на основании возрастных реконструкций (age progressions) а не на основе особенностей вулканического развития (rather than specific volcanic features). Красными треугольниками обозначены 51 горячая точка, черными квадратами вулканы, черными кружками обведены горячие точки, подстилаемые низкоскоростными аномальными областями проникающими в переходную зону мантии [Ritsema J., and Allen R. M., (2003) The elusive mantle plume. Earth and Planetary Science Letters 207 (2003) 1-12.]. Желтыми кружками выделены горячие точки, под которыми, согласно [Montelli, R., Nolet, G., Dahlen, F., Masters, G., Engdahl, E. & Hung, S.-H., 2004b. Finite-frequency tomography reveals a variety of plumes in the mantle, Science, 303, 338–343.] наблюдаются плюмы по данным томографии на Р-волнах. Ярко красными кружками обозначены горячие точки, под которыми выделены плюмы, берущие свое начало с пограничной области между мантией и ядром Земли (плюмы намечены на основе пяти вероятностных критериев подобных плюмов [Courtillot V.,Davaille A., Besse J., and J. Stock (2003) Three distinct types of hotspots in the Earth’s mantle. Earth and Planetary Science Letters 205 (2003) 295-308]). Если не учитывать тектонические аспекты, то можно наметить и другие кандидаты в горячие точки, кроме тех, которые вынесены на данную схему.